Lãnh đạo thường là người nổi bật lên trong những tình huống cụ thể. Ví dụ một chiếc máy bay bị rơi vào một khu rừng bị cô lập. Khi vẫn còn đang bay, phi công được xem là lãnh đạo, nắm giữ quyền quyết định. Nhưng nếu hành khách bị thương và có bác sĩ ở đó, bác sĩ sẽ được xem là lãnh đạo.
Sau đó, người nào tìm ra hy vọng sống sót cho mọi người, người đó sẽ là lãnh đạo và sẽ khiến người khác đi theo.
Ngày nay, nhân viên không chấp nhận mẫu lãnh đạo lạm dụng quyền lực và áp đặt lên người khác nữa.
Họ muốn đi theo những nhà lãnh đạo có những giá trị nhân bản nền tảng và coi trọng tài năng cũng như đóng góp của họ. Họ muốn thấy sự nhiệt tình trong hành động của lãnh đạo.
Người ta muốn lãnh đạo tạo ra môi trường làm việc năng động và sáng tạo. Chẳng ai thích bị đe doạ hay khiêu khích, nhưng ai cũng thích được thừa nhận như là một phần trong sự thay đổi của tổ chức.
Tất nhiên, điều này cũng cần ngày càng nhiều nỗ lực từ phía nhân viên, những người tiếp xúc trực tiếp với những kỹ thuật mới, với những thay đổi văn hoá và bối cảnh cạnh tranh quốc tế dữ dội.
Nếu suy nghĩ một chút chúng ta cũng thấy rằng, không phải sự bùng nổ hay thay đổi trong thói quen làm việc chỉ xuất phát từ những thay đổi kỹ thuật mà cũng đến từ biểu hiện năng động của mọi người. Để có được thành công, các tổ chức phải dựa vào nhân viên còn nhân viên lại dựa vào lãnh đạo.
Nhưng đầu tiên, lãnh đạo phải nhìn lại chính mình để tìm cách ảnh hưởng lên người khác và thay đổi tiến trình của tổ chức.
Người đầu tiên phải thay đổi chính là lãnh đạo. Sau đó, lãnh đạo tập hợp nhân viên, tất nhiên không phải những người chỉ làm khi được yêu cầu.
Lãnh đạo muốn những người chín chắn và có trách nhiệm, có thể hướng đến tương lai.
Lãnh đạo đảm bảo trách nhiệm gắn kết cả nhóm với nhau. Họ có bổn phận đề ra yêu cầu, thiết lập quy tắc, xác định giá trị và nguyên tắc phải tuân thủ để dẫn tới thành công.
Nhà lãnh đạo phải nhìn việc lãnh đạo là một trách nhiệm chứ không phải là một vị trí với nhiều đặc quyền đặc lợi. Nhà lãnh đạo hiệu quả chịu trách nhiệm về tất cả các quyết định cuối cùng và không phải sợ lực lượng của hội hay đồng nghiệp.
Ông ta phải khuyến khích và dẫn dắt và tự hào về những người hợp tác với mình. Xem thành công của nhân viên cũng là thành công của mình.
Francisco Magalhaes tác giả của cuốn “Những nhà lãnh đạo hiệu quả” (Effective Leaders) và nhiều bài báo về lãnh đạo kể rằng: “Nhiều năm trước, tôi có biết một minh chứng về lãnh đạo. Tôi làm việc ở một phân xưởng đường sắt với một nhóm chịu trách nhiệm nâng cấp tất cả các thiết bị điện lắp đặt trong các toa hành khách.
Qua thời gian, tôi nghĩ rằng mình có thể giảm gần một nửa giá của những thiết bị này, chỉ bằng cách giảm đường kính của dây dẫn. Khi tôi nói điều này với các đồng nghiệp, họ lo ngại “Nếu làm theo cách này trong nhiều năm, điều gì sẽ xảy ra?”
Tôi nghĩ về điều này một vài ngày, nhưng cuối cùng tôi quyết định làm theo cách của tôi. Tôi nói chuyện trực tiếp với lãnh đạo, người vừa bắt đầu phân tích đề án của tôi. Ông cũng kết luận rằng tính toán của tôi là chính xác và khuyến khích tôi tiếp tục công việc của mình.
Có sự hỗ trợ đầy đủ từ người lãnh đạo ấy, chúng tôi đã kiểm tra rất nhiều trong 6 tháng để phân loại điều kiện an toàn. Rất nhiều đồng nghiệp của tôi – những người nghi ngờ đề án của tôi bắt đầu giúp tôi với dự án, bởi vì họ cảm thấy sự nhiệt tình của lãnh đạo.
Sau khi chờ đợi khá lâu, đề án của tôi chính thức được công nhận. Kể từ đó, các dây dẫn được làm theo cách tôi đã chỉ ra. Người lãnh đạo ấy cũng hỗ trợ chúng tôi thành công trong nhiệm vụ của mình.
Chúng tôi rất hài lòng với công việc nhưng mọi chuyện không dừng lại ở đó. Lãnh đạo của chúng tôi đã tới gặp và báo cáo kết quả mà nhóm chúng tôi đã giành được nhờ tham khảo gợi ý của tôi với lãnh đạo cao nhất của ngành – điều này đã khiến tôi tự tin hơn rất nhiều.
Người lãnh đạo ấy đã thể hiện sự tôn trọng từng ý kiến nhỏ của tôi, hỗ trợ nhóm phát triển công việc.
Thành công của chúng tôi cũng là thành công của người lãnh đạo ấy bởi vì nếu không có sự lãnh đạo của ông, ý tưởng ban đầu của tôi sẽ không được thực hiện và ngành đường sắt sẽ tiếp tục lãng phí tiền của.
Đó là bài học trong cách lãnh đạo mà tôi học được gần 20 năm trước và tôi sẽ giữ cả cuộc đời”. Đó là một ví dụ về việc một nhà lãnh đạo có thể ảnh hưởng đến tương lai của người khác như thế nào.
Những đòi hỏi cho một nhà lãnh đạo là có được sự tin tưởng từ nhân viên của mình và để có được điều này, lãnh đạo phải thuyết phục nhân viên bằng chính sự chính trực, bằng việc nói đúng sự thật và có quyền lực – thứ quyền lực không phải để áp đặt mà khiến mọi người tự nguyện đi theo. Có ba loại quyền lực cơ bản:
* Quyền lực dựa vào vị trí: bao gồm chức danh, vị trí đang nắm giữ trong công ty và sức mạnh đặt lên một cá nhân.
* Quyền lực nhân cách: Đây là những phẩm chất ảnh hưởng tự nhiên, nhà lãnh đạo được thừa nhận vì hành vi và hành động của mình.
* Quyền lực tri thức: Loại quyền lực này kể đến các phương pháp kỹ thuật và chuyên môn ngoài các kiến thức cần thiết trong nhiều lĩnh vực.
Trước đây, có một xu hướng là lãnh đạo được hỗ trợ bằng vị trí họ nắm giữ trong công ty. Ngày nay, xu hướng này đã thay đổi, quyền lực nhân cách và tri thức là mấu chốt.
Kiến thức kỹ thuật không phải là tất cả, nó có thể rất cần thiết khi khởi đầu công việc hay khi một người có ý định trở thành chuyên gia.
Nhưng cùng với thời gian, kiến thức về việc lãnh đạo, giao tiếp và ra quyết định mới là cần thiết. Sau đó là sự bùng nổ các đặc tính lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo phải có những phẩm chất mà nhóm của anh ta đòi hỏi, dù đó là tổ chức lớn hay nhỏ.
Một ví dụ, nếu bạn muốn một người quản lý bán hàng, rõ ràng anh ta phải có kiến thức bán hàng. Nếu bạn muốn một người quản lý kỹ thuật, những đặc điểm kỹ thuật cần phải có, mặt khác sẽ trở thành khó khăn để duy trì sự kính trọng.
Nhà lãnh đạo phải là tấm gương cho nhóm của mình.
Có rất nhiều tranh cãi về việc xác định một nhà lãnh đạo, nhưng một điều mà mọi người cùng đồng ý là một nhà lãnh đạo phải có cá tính và nhân cách.
Đó là những phẩm chất đạo đức để đánh giá một con người ngoài những giá trị khác như sự thông minh, có tài lẻ.
Điều này chỉ ra tầm quan trọng của phương pháp trong mối liên hệ với hoàn cảnh và nhiều khi việc lãnh đạo chuyển từ người này qua người khác.
Những nhà lãnh đạo vĩ đại biết cách làm cho mọi người chia sẻ kiến thức của họ.
Chúng ta phải luôn nhớ rằng dù các kỹ năng và kỹ thuật chuyên môn rất quan trọng trong quyền lực, nhưng nó không phải là tất cả.
Đề trở thành một nhà lãnh đạo, bạn cần có khả năng lãnh đạo, có quyền quyết định và biết cách nói chuyện với mọi người. Một người phải hết sức linh hoạt trong việc đưa ra quyết định, khi vấn đề đi quá tầm hiểu biết của mình.
Một nhà lãnh đạo thực sự là người có thể thích nghi với nhiều hoàn cảnh khác nhau và không bao giờ dừng việc học. Anh ta luôn giao tiếp với người khác và khiến mọi người làm việc với nhau, có được một tầm nhìn chung, để mang lại kết quả.
Người ta sẽ đi theo nhà lãnh đạo mà không nhận ra mình đang đảm nhận vai trò của người đi theo. Đây là điều để phân biệt lãnh đạo với những người khác.
