1. Nền tảng lý thuyết nhu cầu Maslow
Được sáng tạo bởi nhà tâm lý học người Mỹ – Abraham Maslow, lý thuyết nhu cầu Maslow thể hiện sự phân cấp các nhu cầu của con người từ cơ bản đến cao cấp. Đây được đánh giá là đỉnh cao trong lý thuyết xác định nhu cầu tự nhiên của con người.
Tháp Maslow được phân thành mức cao và mức thấp với 5 nhu cầu cụ thể. Những nhu cầu cao hơn được thỏa mãn khi nhu cầu thấp hơn được đáp ứng.
- Mức thấp:
- Nhu cầu về thể chất và sinh lý: Ăn, uống, ngủ nghỉ, đi lại,…
- Nhu cầu về an toàn và an ninh: An toàn tính mạng, tài sản, nghề nghiệp, an toàn lao động, tâm lý,…
- Mức cao:
- Nhu cầu giao tiếp: Giao tiếp xã hội, bạn bè, người thân,…Hi vọng được yêu thương và quan tâm.
- Nhu cầu tôn trọng: Mong muốn có được địa vị, được mọi người công nhận và tôn trọng, được yêu mến,…
- Nhu cầu thể hiện bản thân: Đây là nhu cầu cao nhất hướng đến việc phát huy tiềm năng bản thân để trở thành người thành đạt, nắm quyền lực trong xã hội, tổ chức,…
Như vậy, dựa trên nền tảng lý thuyết Maslow, con người cá nhân hay tổ chức chủ yếu hành động theo nhu cầu tự nhiên. Ai cũng mong muốn nhu cầu của mình được đáp ứng càng nhiều càng tốt, tốt nhất là ở mức tối đa.
Vì thế, để thay đổi hành vi của con người thì phải tác động vào nhu cầu cá nhân trước.
Với vai trò của nhà quản lý, bạn có thể lập chiến lược cụ thể để tác động vào nhu cầu và kỳ vọng của nhân viên nhằm thay đổi hành vi của họ. Mục tiêu của quản trị nhân sự theo tháp Maslow là thúc đẩy nhân viên làm việc chăm chỉ, tận tụy và hiệu quả hơn để đạt được nhu cầu họ kỳ vọng.
2. Làm thế nào để ứng dụng Maslow trong quản trị nhân sự
Đầu tiên, để ứng dụng tháp Maslow trong quản trị nhân sự, các nhà lãnh đạo và quản lý cần nghiên cứu và xác định rõ nhu cầu của nhân viên. Một khi nắm bắt được tâm lý con người thì có thể dùng phương pháp chiêu dụ cụ thể để nhân viên tự nguyện làm việc hết mình, gắn kết lâu dài cùng công ty.
2.1. Nhu cầu về thể chất và sinh lýĐiều đầu tiên một ứng viên quan tâm và đặt vấn đề rõ ràng nhất luôn là lương thưởng và phúc lợi để duy trì đời sống tối thiểu (ăn uống, ngủ nghỉ, sinh hoạt…)
Nhà quản lý có thể đáp ứng nhu cầu này bằng cách đưa ra chính sách lương tốt và công bằng dựa trên các tiêu chí đánh giá hiệu quả công việc như: KPI, thái độ làm việc, thời gian làm việc, mối quan hệ với cấp trên và đồng nghiệp,…
Ngoài vấn đề thu nhập cơ bản, nhà quản lý còn đáp ứng nhu cầu cơ bản của nhân viên bằng cách đảm bảo phúc lợi như: Thưởng sáng kiến, chương trình chăm sóc sức khỏe nhân viên, du lịch hàng năm, thưởng theo doanh thu công ty,….và cung cấp miễn phí các bữa ăn trưa hoặc ăn giữa ca, party từng quý cho nhân viên.
2.2. Nhu cầu an toàn và sức khỏe cho nhân viênAn toàn tính mạng và sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người. Nếu không vì cuộc sống bức bách thì không ai muốn làm công việc áp lực ảnh hưởng đến sức khỏe của mình. Ở vị trí nhân viên, mọi người đều mong muốn công ty đảm bảo nhu cầu về an toàn và tính mạng cho mình làm ưu tiên hàng đầu.
Nhà quản lý nên chú trọng tạo môi trường làm việc thuận lợi cho nhân viên bằng các phương pháp cơ bản như sau:
- Xây dựng không gian làm việc an toàn, sạch sẽ có đầy đủ tiện nghi cần thiết.
- Quy định tăng ca hợp lý, không để nhân viên làm quá sức. Xây dựng chế độ lương thưởng hợp lý khi nhân viên tăng ca.
- Đối với bộ phận sản xuất, môi trường làm việc phải đáp ứng tiêu chuẩn an toàn lao động như: Đồng phục bảo hộ lao động, hệ thống chữa cháy khẩn cấp, trang thiết bị hỗ trợ khi thực hiện công việc nguy hiểm,…
- Đảm bảo công việc được duy trì ổn định và đối xử công bằng giữa các nhân viên.
- Có thể xây dựng không gian riêng để nhân viên thư giãn và rèn luyện thể dục, thể thao.
2.3. Đáp ứng nhu cầu giao tiếp nhân viên
Sau khi được thỏa mãn nhu cầu cơ bản và nhu cầu sức khỏe, nhân viên cần môi trường làm việc thân thiện có thể giao lưu, học hỏi từ lãnh đạo và đồng nghiệp. Ai cũng mong muốn được làm việc trong môi trường thoải mái nhận được sự quan tâm từ cấp trên và đồng nghiệp, đặc biệt vào những lúc khó khăn cần sự giúp đỡ.
Một số gợi ý để đáp ứng nhu cầu này của nhân viên:
- Tạo điều kiện để nhân viên có cơ hội hợp tác cùng các phòng ban khác, mở rộng giao lưu giữa các bộ phận.
- Xây dựng một nhóm nhân viên chuyên phụ trách hoạt động tập thể để thiết kế các chương trình giao lưu, trò chuyện và giải trí cho tập thể nhân viên.
- Khuyến khích mọi người tham gia các cuộc thi sáng kiến phục vụ sự phát triển doanh nghiệp và tổ chức.
- Cử nhân viên tham gia các buổi tiệc giao lưu cùng khách hàng.
- Tặng quà cho nhân viên nữ vào các dịp lễ 8/3, ngày Phụ Nữ Việt Nam,…
- Tổ chức tiệc sinh nhật cho nhân viên.
- Chế độ hiếu hỷ thể hiện sự quan tâm của công ty đến gia đình nhân viên.
2.4. Nhu cầu được tôn trọng
Đối với nhu cầu được tôn trọng, doanh nghiệp cần để nhân viên thấy rằng địa vị xã hội, giá trị lao động, đãi ngộ vật chất và tinh thần của họ được công nhận và đáp ứng. Một nhân viên nhận được sự tôn trọng từ cấp trên và đồng nghiệp sẽ tạo động lực để làm việc hăng hái hơn, cảm nhận muốn gắn bó lâu dài cùng tập thể công ty.
Một số gợi ý để đáp ứng nhu cầu này của nhân viên:
- Quy định cụ thể và công bằng khi đánh giá nhân viên: Chính sách nhân viên mới, nhân viên có thực lực, nhân viên thâm niên gắn bó cùng công ty.
- Xây dựng cơ chế và chính sách khen ngợi sự đóng góp của nhân viên, phổ biến thành tích cá nhân một cách rộng rãi.
- Đề bạt nhân sự có khả năng lên vị trí cao hơn hoặc cho họ đảm nhận vị trí công việc có mức độ và phạm vi ảnh hưởng lớn hơn.
2.5. Nhu cầu được phát triển và thể hiện khả năng
Nhà lãnh đạo và quản lý cần cung cấp các cơ hội để nhân viên phát triển khả năng và vận dụng sáng tạo vào công việc, khuyến khích họ tham gia vào quá trình cải tiến của doanh nghiệp và tổ chức. Nhân viên nào cũng có kế hoạch phát triển sự nghiệp và thực hiện lý tưởng cá nhân; và họ cần được tạo điều kiện để làm vậy thông qua những cơ chế: lương thưởng cao, ổn định, khả năng ra quyết định chủ chốt, mạnh dạn áp dụng những sáng kiến mới trong công việc,…
Trong thời buổi cạnh tranh gay gắt thì nhân viên giỏi là tài sản quý báu của mỗi doanh nghiệp. Chắc chắn không nhà lãnh đạo nào muốn mất đi nhân tài ưu tú vào tay đối thủ cạnh tranh. Vì thế chiến lược nhân sự áp dụng tháp nhu cầu Maslow chính là phương pháp hữu ích để giữ chân nhân tài trong công ty. Hãy lập chiến lược để động viên nhân viên của mình đúng tinh thần thuyết Maslow; chắc chắn bạn sẽ nhận được hiệu quả bất ngờ!
